تفسير اجتماعی قرآن – آیت‌الله محمود رجبی
در ادامه سلسله جلسات تفسیر اجتماعی قرآن، آیت‌الله رجبی به تفسیر آیه هفتم سوره حشر پرداخت.
ایشان در تفسیر این آیه که به مساله غنایم و موارد مصرف آن اشاره دارد، فرمودند: "البته تمام اموال برای خدا و رسول است، و با اجازه آنان در مِلک مردم واقع شده است. اما تشریع شده انفال و خمس که در دست مردم است، از آنِ خدا و رسول است و باید به ایشان برگردانده شود. این امر نوعی سلطه اجتماعی و فرهنگی و سیاسی را برای پیامبر ایجاد می‌کند. همچنانکه به علت این امر در آیه اشاره شده است؛ دست‌نیافتن اغنیا به قدرت و عدم‌تسلط آن‌ها بر مردم است."
آیت‌الله رجبی با توجه به آیات دال بر موارد مصرف غنائم؛ و ذکر یتیم، فقیر و در راه‌مانده، پس از خدا و رسول، به عنوان ذکر خاص بعد از عام دانست و گفت: "بنابر آن آیات «قل الانفال...» و «و ما افاء الله»، مالک فیء و غنائم، خدا و رسول خدا است.
ایشان با اشاره به این‌که خمس مِلک شخصی نیست و بلکه مِلک پیامبر، به عنوان رهبر جامعه است، اضافه کردند: "همه خمس در اختیار ولی است. از همین رو دیگر ارث برده نمی‌شود و به رهبر بعدی منتقل می‌شود."
ایشان در ادامه با اشاره به این‌که دلیل تشریع این حکم که غنایم کفار، متعلق به خدا و رسول خدا است، عدم‌قدرت و سلطه بر دیگران است، افزودند: این امر راهی برای تحقق عدالت اقتصادی جامعه است. همانگونه که در بیشتر موارد در قرآن کریم ذکر شده، عدم‌سلطه ثروتمندان را علت و حکمت این قبیل احکام به شمار می‌ورد.
آیت‌الله رجبی در پایان به بحث عدالت دینی و عرفی پرداختند و افزودند: هر رفتاری که معطوف و وابسته به رفتار دیگری باشد، اعم از انسان یا غیر انسان، این رفتار یک مسئله اجتماعی محسوب می‌شود و چون در این آیه شریفه مساله رضایت خدا در رفتار مالی مطرح شده، یک آیه اجتماعی محسوب می‌شود.
فایل صوتی این جلسه را می توانید اینجا ملاحظه کنید
فایل تصویری این جلسه را می توانید اینجا ملاحظه کنید
- برای ارسال دیدگاه وارد شوید یا ثبت نام کنید .
